Introductie WOR
Medewerkers hebben rechten en plichten, dat is wettelijk geregeld in Nederland. Deze medezeggenschap geven ze vorm in een personeelsvertegenwoordiging (PvT) of ondernemingsraad (OR). Organisaties met 50 of meer medewerkers in dienst zijn verplicht om een Ondernemingsraad in te stellen. Als je een Ondernemingsraad hebt, is de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) van toepassing. De Wet op de Ondernemingsraden is het wettelijk kader waarin je invulling geeft aan het medezeggenschapswerk binnen de organisatie.
Wat is de WOR?
De WOR is in 1950 voor het eerst ingesteld en de wet is sinds die tijd een aantal keren aangepast. De Wet op de Ondernemingsraden (WOR) regelt de medezeggenschap van werknemers in ondernemingen in Nederland. Ondernemingen is een zeer ruim begrip. Het gaat om een groep mensen in loondienst, die samenwerkt en naar buiten toe optreedt als zelfstandige eenheid. Hieronder vallen ook o.a. orkesten, filialen, een ziekenhuis.
Medezeggenschap geeft werknemers invloed op het beleid en de gang van zaken in de onderneming waarin zij werken. Medezeggenschap verhoogt de betrokkenheid van de medewerkers bij de totstandkoming van besluiten enerzijds en het management wordt gevoed met informatie van de werkvloer anderzijds. Een win-win situatie, want medezeggenschap versterkt de loyaliteit bij medewerkers – er wordt naar ze geluisterd – en het management kan op basis van die input betere keuzes maken over organisatiebeleid en besluitvorming in de organisatie.
Artikel 17, lid 1: “De ondernemer stelt de ondernemingsraad en de commissies van die raad in staat de in de onderneming werkzame personen te raadplegen.”
In de WOR staat nauwkeurig beschreven wat de bepalingen zijn als het gaat om de taken en bevoegdheden van de OR, overleg en verkiezingen van OR-leden. De OR heeft allerlei bevoegdheden; de belangrijkste bevoegdheden van de OR zijn adviesrecht en instemmingsrecht. De WOR moet worden ingesteld als in een organisatie minimaal 50 medewerkers werkzaam zijn.
Lees onze twee uitvoerige blogs die ingaan op elk artikel en lid van de WOR en meer dan 100 voorbeeldvragen bieden om te gebruiken voor je raadplegingen. Vele ondernemingsraden raadplegen met CircleLytics Dialoog de medewerkers.
Uitvoering van de WOR
De ondernemingsraad (OR) behartigt dus de belangen van de medewerkers in een onderneming. De OR mag ook adviseren en meepraten over bedrijfseconomische beslissingen van de directie.
Taken ondernemingsraad (OR)
Een OR overlegt over het ondernemingsbeleid en de medewerkersbelangen. Zo bevordert de OR dat:
- er voldoende werkoverleg is;
- er goede arbeidsomstandigheden zijn;
- regels voor arbeidsvoorwaarden, arbeidstijden en rusttijden worden nageleefd;
- medewerkers gelijk behandeld en beloond worden;
- een bedrijf of organisatie mensen met een beperking en mensen met een migratieachtergrond in dienst neemt.
Overleggen met werkgever
Minstens twee keer per jaar is er een overleg over de algemene gang van zaken van de onderneming tussen de OR en de werkgever. De werkgever deelt mee welke belangrijke besluiten hij voorbereidt. Ook spreekt de werkgever met de OR af hoe hij de OR in de besluitvorming betrekt. Dit is het adviesrecht.
Ruimte voor eigen afspraken
Ook kunnen zowel de OR als de werkgever eigen afspraken maken. Bijvoorbeeld over hoe ze de wettelijke verplichtingen precies invullen. Of over extra bevoegdheden of voorzieningen voor de OR. Zulke afspraken moeten zij schriftelijk vastleggen.
Achterban raadplegen
De OR representeert alle medewerkers. Zij wil en kan bij belangrijke kwesties deze achterban raadplegen. Bijvoorbeeld als de werkgever voorstelt om arbeidstijden of de pensioenregeling aan te passen. De werkgever moet de OR in staat stellen om dit te doen. Werknemers moeten de gelegenheid krijgen om te reageren.
Deskundigen raadplegen
De OR mag ook deskundigen raadplegen. Dat kan iemand zijn die in de onderneming werkt, zoals de Human Resources directeur. Maar de OR kan ook iemand van buiten de onderneming inschakelen, bijvoorbeeld een organisatiedeskundige.
Kijk ook eens op onze partner pagina waar we diverse medezeggenschap deskundigen aan het woord laten komen en die jou kunnen helpen met training, coaching, advies en begeleiding van dialogen en raadplegingen.
Adviesrecht (WOR artikel 25)
Het werd al eerder gemeld, de OR mag het management adviseren op basis van informatie die ze ophalen uit de organisatie. De OR wil hierom de achterban makkelijk kunnen raadplegen om die informatie te verzamelen. De WOR zegt het hierover volgende: “in het belang van het goed functioneren van die onderneming in al haar doelstellingen” en “ten behoeve van het overleg met en de vertegenwoordiging van de in de onderneming werkzame personen”.
COR Politie Nederland: “We willen een representatieve groep binnen alle disciplines van onze achterban en die is veelal werkzaam op straat. We gingen op zoek naar een eenvoudige manier om met hen in contact te komen en te blijven.”
Management kan betere beslissingen maken als de informatie compleet is. Informatie ophalen van de werkvloer klinkt eenvoudig en is in de praktijk vaak tijdrovend, subjectief – niet op basis van data – en de antwoorden zijn niet representatief voor de gehele onderneming. Een enquête wordt nauwelijks ingevuld en medewerkers missen de bevestiging dat er ook daadwerkelijk iets met hun input gedaan wordt.
COR PostNL: “Medewerkers worden betrokken en mogen hun eigen suggestie en kennis delen, in plaats van het ‘afvinken’ van de traditionele enquête waar men ‘murw’ van werd.”
Een online dialoog bestaat uit twee rondes op basis van open antwoorden. In de eerste rondes stel je open vragen of leg je stellingen voor, en kun je eenvoudig informatie ophalen. In de tweede ronde laat je medewerkers gezamenlijk voortbouwen op de aangedragen suggesties uit de eerste ronde. Op basis van data en kwalitatieve input – en niet vanuit gevoel – komt het management tot een betere beslissing. Er wordt meer objectieve informatie verzameld die gedragen wordt door het merendeel van de medewerkers. Precies waarvoor medezeggenschap in het leven is geroepen.
COR Unilever: “We kunnen via de online dialoog makkelijk onze achterban raadplegen. Die resultaten uit de dialoog onderbouwen ons advies richting senior management op basis van data.”
Geschillen en kosten (WOR artikel 22)
Als er geschillen ontstaan tussen de Ondernemingsraad en de werkgever kan een van beide partijen een verzoek bij de kantonrechter indienen. Ook is het mogelijk om een verzoek in te dienen bij de Bedrijfscommissie van de SER om te bemiddelen. Dit laatste levert vaak meer op en creëert betere verhoudingen dan dat het geschil via de rechtbank wordt opgelost. Er zijn geen kosten verbonden aan bemiddeling door de bedrijfscommissies.
Kosten die redelijkerwijs noodzakelijk zijn om de taak als ondernemingsraad te vervullen, komen voor de rekening van de werkgever. Lid 2 van artikel 22 geeft aan dat zeker niet elke situatie verlangt dat de werkgever vooraf bekend moet zijn gemaakt met de kosten. Ook is er ruimte voor OR leden om opleidingen te volgen die hun taak als OR lid bekrachtigen.
Ten slotte
Medezeggenschap is niet alleen een kwestie van verkozen worden en adviezen en initiatieven onderbouwen met alleen je eigen standpunt als raad. De kracht van de WOR ligt in het mandaat dat je hebt en rol om in elke situatie te onderbouwen wat het gevolg is voor medewerkers; hoe zij er tegen aan kijken en hoe je daarmee proactief bijdraagt aan de ontwikkeling van de organisatie.
Artikelen Wet WOR
Alle artikelen van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) zijn te lezen op https://wetten.overheid.nl/BWBR0002747/2020-01
Hieronder staan de belangrijkste artikelen per categorie gegroepeerd.
- Samenstelling en werkwijze OR
- Overleg met de ondernemingsraad
- Bijzondere Bevoegdheden OR
- Meer bevoegdheden ondernemingsraad
- Centrale en de groepsondernemingsraden
- OR overheid
Voor meer informatie over de online dialoog, neem contact met ons via contact@circlelytics.com of plan hier direct je afspraak.
